«۲۰۰۱: یک اودیسه فضایی»، محصول سال ۱۹۶۸، به کارگردانی استنلی کوبریک، یکی از مهمترین فیلم‌های ژانر علمی تخیلی تاریخ سینماست. فیلمنامه را کوبریک و آرتور سی.کلارک نوشتند و رمانی با همین نام نیز، توسط کلارک منتشر شد. در این نوشته به ماجرای جذاب و رازآمیز فیلم نمی‌پردازم و پیشنهاد می‌کنم اگر فیلم را ندیده‌اید، حتما برای دیدنش وقت بگذارید و لذت ببرید.
در ادامه می‌بینیم که آیا ایجاد جاذبه مصنوعی به آن شکل که در فیلم نشان داده شده، امکان‌پذیر است؟
هم‌اکنون، یک «هتل فضایی» به نام ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS)، در حال چرخش به دور زمین است. با یک سالن ورزش و فضایی بیشتر از یک خانه شش اتاق‌خوابه. ISS یکی از بزرگترین دستاورهای مهندسی بشر است، بیشتر از یک دهه به طور دائم فعال بوده و بیش از ۲۰۰ نفر به آن سفر کرده‌اند. اگرچه فضانوردان ISS می‌توانند روی تاثیرات بی‌وزنی مطالعه کنند، اما ضمنا ناچارند با «توالت جاذبه‌صفر» مبارزه کنند. پس ISS در برابر هتل هیلتون فضایی لوکس کوبریک، یک مسافرخانه ابتدایی است!
هتل فضایی «۲۰۰۱: یک اودیسه فضایی» در یک چرخ غول‌پیکر به نام ایستگاه فضایی V قرار گرفته. به گفته دکتر ابل، فیزیکدان دانشگاه لستر، «ایستگاه می‌چرخد تا نیرویی را ایجاد کند که احساس جاذبه را به وجود می‌آورد». «اگر مدت زیادی را در فضا می‌گذراندید، شبیه‌سازی جاذبه، ایده خوبی بود. چون بی‌وزنی طولانی‌مدت باعث از بین رفتن استخوان و ماهیچه‌ها می‌شود.»
اما متاسفانه ایستگاه فضایی V باید خیلی بزرگتر از آنچه در فیلم می‌بینیم، می‌بود تا جلوی سرازیر شدن شامپو به همه جا و خراب کردن لباستان را می‌گرفت.
در فیلم، ایستگاه یک بار در دقیقه می‌چرخد، پس برای ایجاد شتاب جانب مرکزی که تقریبا معادل جاذبه زمین باشد، باید قطری در حدود ۱۸۰۰ متر می‌داشت.
پس آیا هرگز کسی می‌تواند در یک دونات فضایی غول‌پیکر زندگی کند؟
در سال ۲۰۱۱، ناسا طرح‌های ناتیلوس-ایکس (Nautilus-X) را نمایش داد، یک فضاپیمای کاوشگری که گویی فرزند ISS و ایستگاه فضاییV بود! با پانل‌های خورشیدی متصل به بدنه و یک سانتریفیوژ چرخان عظیم. بخش‌های سازه فضاپیما باید به فضا ارسال و در مدار سرهم می‌شد. ناتیلوس-ایکس می‌توانست جاذبه مصنوعی برای شش خدمه را تا دو سال تامین کند. ضمن تاسف برای دوستداران دونات! این پروژه کنسل شد و در حال حاضر، فضاپیماهای با جاذبه مصنوعی در «۲۰۰۱: یک اودیسه فضایی»، همچنان دور از دسترس‌اند.
تریلر «۲۰۰۱: یک اودیسه فضایی» را می‌توانید در کانال آپارات واوک ببینید. و لذت دیدن این شاهکار علمی تخیلی را از دست ندهید.
