مجله اینترنتی واوک

«هنر شفاف اندیشیدن» از زاویه نگاه عادل فردوسی‌پور

کتاب هنر شفاف اندیشیدن، اثری ارزشمند از رولف دوبلی (Rolf Dobelli) در حوزه مهارت‌های فردی و کسب‌وکار است. نسخه فارسی این کتاب با استقبال چشمگیری همراه شده و چاپ سی‌ونهم را تجربه کرده است. عادل فردوسی‌پور، کارشناس برجسته فوتبال که از فعالان حوزه تالیف و ترجمه هم به شمار می‌رود،‌ مقدمه‌ای خواندنی درباره این کتاب نوشته است:

تصور کنید در زمین فوتبال هیچ خطایی اتفاق نمی‌افتاد. آن وقت واژه‌ای به نام پتالتی، اخطار و اخراج هم معنا نداشت. اشک‌ها و لبخندها محو می‌شدند و زیبایی فوتبال هم رنگ می‌باخت. آدم‌ها شبیه ربات‌های برنامه‌ریزی شده‌ای بودند که وظیفه‌شان بردن بدون کوچک‌ترین اشتباه بود.
حالا تصور کنید در این جهان پهناور که هزاران زمین را در خود جای داده، قرار می‌شد هیچ انسانی دچار خطا و اشتباه نشود؛ آیا جهان بهتری داشتیم؟ جنگ ‌افروزی‌ها به پایان می‌رسید؟ جرم و جنایت از صحنه‌ی روزگار محو می‌شد؟ انسان‌ها با همدیگر روابط بهتری برقرار می‌کردند؟ پاسخ به این پرسش‌ها و پیش‌بینی جهانی که هرگز تجربه‌اش نکرده‌ایم، کار دشواری است. اما قابل پیش‌بینی آن است که هرچه بیشتر خطاهای خود را بشناسیم، رویکرد بهتری به زندگی خواهیم داشت. از آن جا که خطاهای بشری در طول حیاتش از الگوهای مشابهی پیروی می‌کنند، امکان شناختن آن‌ها نیز امری ممکن است.
رولف دوبلی در این کتاب می‌کوشد براساس مطالعات، تحقیقات و تجربیات شخصی‌اش عمده‌ی این خطاها را شناسایی، بازخوانی و معرفی کند. همان‌گونه که خود در مقدمه‌ی کتابش ذکر می‌کند، فهرست خطاهایش کامل نیست و موارد دیگری را نیز می‌توان به آن افزود. براساس مشاهدات علمی، نتایج آماری، استدلال‌ها و استنتاج‌های منطقی (در حوزه‌ی علوم اجتماعی)، با ذکر مثال‌ها و نمونه‌های ملموس، جهان‌بینی خود را درباره‌ی خطاهای شناختی مطرح می‌کند. به تایید نویسنده، این کتاب کلید یافتن شادمانی و مسیرهای منتهی به خوشبختی و موفقیت نیست، تلقی و برداشت من این است که محتوای آن بیانگر نگرشی متفاوت به عملکرد انسانی ماست؛ یک شوک خلاقانه به ذهن در جهت زدودن انباشت‌های زایدش، شناسایی پیش‌فرض‌های ساختگی، اشتباهات متداول و موقعیت‌های کاذبی که به واسطه‌ی خطاهای انسانی که در زندگی، کارکردهای متفاوت و بعضا متضادی دارد. برخی از آن‌ها انسان را از خطر نابودی نجات می‌بخشد و برخی دیگر مانع از خرورزی و شفاف‌اندیشی‌اش می‌شود. درک فرایند اندیشیدن و دام‌هایی که ذهن بر سر راهش قرار می‌دهد، کار ساده‌ای نیست و بی‌سبب نیست رولف دوبلی کتابش را هنر شفاف اندیشیدن نام نهاده است.

لازم به ذکر است کتاب هنر شفاف اندیشیدن در ۹۹ بخش مختلف که هر کدام عنوان‌ و موضوع مجزایی دارند به بررسی دقیق استدلال‌های معیوبی می‌پردازد که منجر به تکرار اشتباهات از طرف اشخاص، حرفه‌ها و ملت‌ها می‌شود. دوبلی در این کتاب دستورالعملی برای شادمانی ارائه نمی‌دهد، بلکه شناختی فوق‌العاده درمورد چگونگی کارکرد ذهن ارائه می‌دهد. به عبارت دیگر می‌توان گفت این کتاب اثری موشکافانه است درباره‌ پیشگیری از «غمگینی خود ساخته».

رابرت چالدینی نویسنده‌ کتاب «تاثیر»، درباره‌ این کتاب می‌گوید: دوبلی متدوال‌ترین ایرادهای تصمیم‌گیری ما را با فصاحت بررسی می‌کند و توضیح می‌دهد چگونه می‌توان به کمک حس مثبت و آموزنده با آن‌ها مقابله کرد.

رولف دوبلی نویسنده‌ این کتاب، متولد سال ۱۹۶۶، رمان‌نویس و کارآفرین سویسی است. او فارغ‌التحصیل ام‌بی‌اِی و دکترای فلسفه‌ اقتصاد از دانشگاه سنت گالن سویس است. دوبلی از موسسان getAbstract، بزرگ‌ترین فراهم‌آورنده‌ خلاصه‌ کتاب بوده و عمده‌ شهرت او به خاطر تالیف کتاب «هنر شفاف اندیشیدن» است که باعث شد به سرعت به موفقیت دست پیدا کند و در صدر جدول کتاب‌های پرفروش آلمان قرار گیرد. این کتاب به بسیاری از زبان‌ها ترجمه شده است و نسخه فارسی آن از فروشگاه اینترنتی واوک قابل خریداری است.

پی‌نوشت: عکس این مطلب توسط رحیم بنی اسدزاده (خبرگزاری ایسنا) گرفته شده است.