کتاب نانوفناوری پزشکی

کتاب نانوفناوری پزشکی: بدون شک در عرصه فناوری‌های نوین، موضوع علم و فناوری نانو جزء مطرح‌ترین و تاثیرگذارترین عرصه‌هایی است که بشر تاکنون به آن دست یافته است. اولویت‌هایی که در سند ملی توسعه فناوری آورده شده است نقشه خوبی برای توجه خاص به مواردی نظیر آب، محیط زیست، انرژی، ساخت‌و‌ساز و بویژه حوزه سلامت است.
سلامت کالایی استراتژیک است و طبیعی به نظر می‌رسد که فناوری نانو این مقوله کاربردی را هدف قرار دهد. کاربرد فناوری نانو در سلامت هر روز ابعاد گسترده‌تری به‌خود می‌گیرد و رشته نانوفناوری پزشکی به سرعت در حال گسترش است.
کتاب «نانوفناوری پزشکی» در هفت فصل تالیف شده است. فصل اول به معرفی اولیه فناوری نانو و ابعاد مختلف آن می‌پردازد، همچنین رتبه‌بندی کشورها در این رشته به همراه جایگاه ایران در بین کشورهای تولیدکننده علم نانو مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در پایان نیز به علوم وام‌دهنده به نانو و همچنین میزان ورود این فناوری به علوم پزشکی اشاره شده است.
آشنایی با نانوذرات و نانوساختارهای معروف و قابل استفاده در زمینه پزشکی امکان استفاده از نانوفناوری در حوزه‌های مختلف پزشکی را نشان می‌دهد، از این رو، فصل دوم خصوصیات ذرات و ساختارهای معروف و قابل استفاده در دارورسانی را بیان کرده است.
در فصل سوم به کاربردهای نانوفناوری در پزشکی به‌ویژه در تشخیص، درمان و پیشگیری با تکیه بر خواص مواد در مقیاس نانو پرداخته شده است.
با توجه به اهمیت مبحث نانوفناوری و کاربردهای آن در دارورسانی، فصل چهارم کتاب به این موضوع به صورت جداگانه پرداخته است. در این فصل ابتدا کاربرد نانو در دارورسانی موضعی و سیستمیک به تفکیک بررسی می‌شود، سپس به کینتیک دارویی بعضی از نانومواد مهم پرداخته می‌شود. در انتهای فصل نیز تعدادی از نانوداروها و محصولات پزشکی موجود در بازار معرفی می‌شوند.
فصل پنجم مرور جامعی دارد بر انواع نانوذرات پرکاربرد که در ژن‌رسانی به سلول‌ها استفاده می‌شود. ابتدا موانع اصلی که در مسیر ژن‌درمانی وجود دارد بررسی می‌شود و در ادامه نشان داده می‌شود که چگونه هرکدام از نانوذرات با ویژگی‌های منحصر به‌فرد خود بر این چالش‌ها غلبه می‌کنند.
بررسی سمیت و ایمنی زیستی نانوذرات در مصارف بالینی در فصل ششم انجام شده است؛ در این فصل راه‌های ورود نانوذرات به بدن بررسی و روش‌های کاهش سمیت این نانوذرات بیان شده‌اند.
در فصل هفتم کتاب نیز، با توجه به اهمیت دستگاه‌ها و روش‌های اندازه‌گیری و تعیین مشخصات، به طبقه‌بندی این روش‌ها و معرفی آن به اختصار پرداخته شده است.

عناوین فصل‌های این کتاب به شرح زیر است:
فصل اول: فناوری نانو، رویکرد جهانی و جایگاه ایران
– واژه شناسی
– تاریخچه نانو
– تعریف فناوری نانو
– تفاوت‌های عمده بین نانومواد و مواد توده ای
– رتبه بندی کشورها در زمینه علم و فناوری نانو

فصل دوم: آشنایی با نانو ذرات و نانو ساختارهای معروف
– مقدمه
– فولرین‌ها
– نانولوله‌های کربنی
– نانولیپوزم‌ها
– نانومیسل‌ها
– نانوذرات لیپیدی جامد (SLN)
– نانوذرات فلزی
– نانوذرات پلیمری
– دندریمرها
– نانوپوسته‌ها
– نقاط کوانتومی
– نانوبلورها
– نانوحفرات
– نانوذرات اکسیدآهن
– نانوذرات سیلیکا
– نانوسیم‌ها
– نانوامولسیونها
– نانوفیبرها

فصل سوم: کاربردهای نانوفناوری در پزشکی
– مقدمه
– نانوفناوری و تشخیص بیماری‌ها
– نانوفناوری و درمان بیماری‌ها
– نانوفناوری و پیشگیری
– کاربردهای نانوفناوری در دندان پزشکی
– نانوفناوری و درمان بیماری‌های شایع
– کاربرد نانوفناوری در جراحی
– نانوفناوری در سرطان
– روبات‌های بیولوژیک

فصل چهارم: کاربرد نانوفناوری در داروسازی و سامانه‌های دارورسانی
– مقدمه
– کاربرد نانوفناوری در دارورسانی موضعی
– کینتیک دارویی سیستمی
فصل پنجم: ژن رسانی در پزشکی توسط فناوری نانو
– مقدمه
– ژن پزشکی
– سیستم‌های ژن رسانی
– لیپوزم‌ها
– پلیمرها

فصل ششم: سمیت و ایمنی زیستی نانوذرات
– مقدمه
– سمیت زیستی نانوذرات
– راه‌های ورود نانوذرات به بدن
– روش های کاهش سمیت نانوذرات
– بررسی اثرات سمیت چند مورد از نانوذرات مشهور
– سمیت نانومواد بر اکو سیستم‌ها
– مقررات سازمان غذا و داروی ایالات متحده در ارتباط با محصولات نانوزیست فناوری

فصل هفتم: تجهیزات اندازه‌گیری و شناسایی در نانو تکنولوژی
– مقدمه
– روش‌های تعیین ترکیب شیمیایی مواد (آنالیز عنصری)
– روش‌های تعیین ساختار شیمیایی
– روش‌های اندازه‌گیری اندازه، شکل و توزیع ذره‌ای