کتاب تاریخچه پیدایش خط و نوشتار: نوشتار یکی از بزرگترین اختراعات تاریخ بشر است و شاید مهمترین آنها باشد. زیرا در اولین گام ثبت تاریخ را امکانپذیر ساخته است. با این حال مهارتی است که بیشتر انسانها فرآیند یادگیری آن را نادیده میگیرند. اگرچه در مدرسه نوشتن را براساس الفبا و یا در کشور چین و ژاپن با حروف و علائم چینی میآموزیم اما به ندرت به آن فرآیند ذهنی و فیزیکی که افکارمان را به صورت نمادهایی روی کاغذ یا صفحه مانیتور و بایتهای داده در سیدی تبدیل میکند، فکر میکنیم و تعداد اندکی از ما به نحوه یادگیری نوشتن میاندیشیم.
کتاب «تاریخچه پیدایش خط و نوشتار» با بررسی بسیاری از فرهنگها و زبانها در اعصار مختلف تاریخ بشر سعی دارد به سوالات مختلف در مورد اختراع خط، رمزگشایی نمادهای زبانی، نحوه ثبت اطلاعات توسط کاتبان نخستین و سوالاتی از این قبیل پاسخ دهد و با استفاده از ایدهها و اطلاعاتی از علوم مختلف به رمزگشایی این فرآیند بپردازد. اگرچه در این کتاب به موضوعات بسیار گسترده و متنوعی اشاره شده است اما به دنبال ارائه تصویری تاریخی از نوشتار و یا بهدنبال بررسی سیر پیشرفت نوشتار از دوران باستان تا عصر حاضر نیست و به تمامی متون تاریخی برجسته اشاره نکرده است، بلکه این کتاب تحلیلی از نوشتههای بهکاررفته در تمدنهای بزرگ دنیای باستان و نوشتههای امروزی و بهویژه کشف اصول و قوانین برجستهای است که در همه آنها بهصورت مشترک عمل میکند، زیرا نوشتههای باستانی تنها شامل قوانینی منسوخ یا آثاری کمیاب و نوشتههای مرموز نیستند آنها نشاندهنده نحوه انتقال احساسات و گویش به شکل خط هستند چرا که اساسا روش شروع نوشتن در هزاره سوم قبل از میلاد با روش نگارش مصریان و یا نحوه نگارش در عصر حاضر تفاوت چندانی باهم ندارد و این کتاب درصدد بیان این ایده ساده و بنیادین است.
اندرو رابینسون؛ نویسنده کتاب، در مطالبی فشرده و جذاب ارتباط بین آوا، نماد و خط را توضیح داده و هریک از نظامهای نوشتاری مهم دنیا را به ترتیب بررسی مینماید. از خط میخی و هیروگلیفهای مصری و مایا تا الفبا و خط چینی و ژاپنی و الفبای چروکی و روونها. در این کتاب، تاریخچه رمزگشایی این خطوط بهطور مفصل ذکر شده است و به تلاشهای اختصاص داده شده برای رمزگشایی و خواندن خطهای باستانی نیز اشاره شده است.
در این کتاب همچنین به تازهترین کشفیاتی که تاثیر زیادی بر آگاهی ما از تاریخ نوشتار دارد، از جمله کشف نمادهای اتروسکان و مهری متعلق به هزاره سوم پیش از میلاد در ترکمنستان اشاره شده است که شاید به کشف راز پدید آمدن نوشتار چینی کمک شایانی کند. همچنین در این کتاب به این سوال پاسخ داده میشود که علیرغم پیشبینیهای ناامیدانه، انقلاب دیجیتال موجب برچیده شدن کتابهای چاپی نشده است.
اندرو رابینسون بیش از پانزده عنوان کتاب دارد که از میان آنها میتوان به مردی که خط B را رمزگشایی کرد و تاریخ اندازهگیری اشاره کرد. او در حال حاضر در کالج ولفسون دانشگاه کمبریج مشغول بهکار است.
عناوین فصلهای این کتاب به شرح زیر است:
بخش اول: نحوه عملکرد نوشتار
فصل اول: خواندن کتیبه روزتا
فصل دوم: آوا، نماد و خط
فصل سوم: نوشتار اولیه
بخش دوم: نوشتار منسوخ
فصل چهارم: خط میخی
فصل پنجم: هیروگلیفهای مصری
فصل ششم: خطی B
فصل هفتم: گلیفهای مایایی
فصل هشتم: خطوط رمزگشایی نشده
بخش سوم: نوشتار زنده
فصل نهم: اولین الفبا
فصل دهم: الفبای جدید برگرفته از قدیم
فصل یازدهم: نوشتار چینی
فصل دوازدهم: نوشتار چینی
فصل سیزدهم: از هیروگلیف تا الفبا و بالعکس؟
amirhosein –
مطالعه این کتاب لذت زیادی برای من داشت. البته اعتراف می کنم که ممکن است همه از خواندنش به اندازه من کیف نکنند چون قدری مباحث تخصصی دارد. محتوای کتاب ترکیبی از تاریخ، باستان شناسی و علم زبان شناسی است. بخشهای مربوط به روش کشف خواندن خط مصر باستان و خط میخی بسیار جالب است. به طور کلی با خواندن این کتاب نگرشم به مقوله خط و نوشتار تغییر کرد. تعداد زیادی تصویر در کتاب وجود دارد که آنرا از این حیث ممتاز می کند.