کتاب مغز کودک من؛ از بارداری تا یک سالگی

مغز کودک من، از بارداری تا یک سالگی: مغز پیچیده‌ترین هدیه الهی در بدن انسان است، به‌گونه‌ای که تکامل جسمی و روانی کودک در سیر زمان به میزان زیادی با تحول مغز او مرتبط است. مغز کودک در سال نخست زندگی بیش‌ترین اثرپذیری را از محیط خود دارد. البته تنها سال نخست زندگی کودک برای رشد مغز او مهم نیست بلکه مغز او در سال‌های بعد به‌ویژه تا پنج سالگی نیز همچنان در حال رشد و تکامل است. اما نقش طلایی دوران بارداری و سال نخست بعد از تولد در تکامل مغز کودک انکارناپذیر است.
کتاب «مغز کودک من، از بارداری تا یک سالگی»، جلد اول از مجموعه‌ای است که مسیر رشد مغز کودک را از قبل از تولد تا بلوغ بررسی می‌کند. این کتاب به‌صورت اختصاصی قصد دارد به تحولات مغزی نوزاد از دوران جنینی تا پایان دوازده ماهگی بپردازد. می‌دانیم که طبیعت بر تحول انسان همواره اثر داشته و رشد مغز نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. در دوران جنینی، مغز جنین به‌طور کامل رشد نمی‌کند بلکه ساختارهای اولیه آن به‌صورت ابتدایی شکل می‌گیرد و پیچیدگی و رشد نهایی پس از تولد ادامه پیدا می‌کند. تصور کنید اگر مغز نوزاد به‌طور کامل درون شکم مادر رشد می‌کرد و سر او بزرگ‌تر می‌شد چگونه می‌توانست از کانال رحم عبور کند؟
در بخش اول این کتاب، تحول مغز در دوران جنینی و وظایف مادر در این دوران، شرح داده خواهد شد. همچنین تاثیر عواملی مانند استرس مادر، تاثیر ورزش کردن مادر در دوران بارداری بر مغز جنین، نوع رژیم غذایی او و مصرف سیگار در جنین نیز بررسی می‌شود.
در بخش دوم، به تکامل مغز نوزاد و شکل‌گیری توانایی‌های او تا یک‌سالگی اشاره شده، نحوه برقراری ارتباط با نوزاد، توجه به نیازهای او، تاثیر استرس بر تحول مغز نوزاد از موضوعات این فصل هستند. همچنین پیشنهادهایی برای بهینه کردن رشد مغز نوزاد توسط والدین ارائه می‌شود.
در بخش آخر این کتاب نیز بیماری‌هایی معرفی می‌شوند که می‌توانند رشد مغز کودک را دچار چالش نمایند. فلج مغزی و اوتیسم و پیشگیری از آنها بیماری‌هایی هستند که در این فصل به آنها پرداخته می‌شود.

عناوین فصل‌های این کتاب به شرح زیر است:
فصل اول: تحول مغز در دوران جنینی
– چه زمانی مغز جنین شکل می گیرد؟
– درک جنین از دنیای خارج از رحم مادر چیست؟
– آیا جنین در شکم مادر قادر به دیدن است؟
– آیا جنین صدای مادر را می‌شنود؟
– آیا جنین قادر به لمس کردن است و لمس شدن را متوجه می‌شود؟
– برای رشد و تحول بهتر مغز جنین چه غذاهایی را باید بخورم؟
– برای تحول بهتر مغز جنین در دوران بارداری چه غذاهایی را نباید بخورم؟
– آیا ورزش کردن در دوران بارداری به تحول بهتر مغز جنین کمک می‌کند؟
– سیگار کشیدن در دوران بادراری چه اثری روی مغز جنین دارد؟
– مصرف الکل در دوران بارداری چه اثری روی مغز جنین دارد؟
– آیا مصرف سایر مواد اعتیادآور توسط مادر باردار بر رشد مغز جنین اثر منفی دارد؟
– مصرف مواد شیمیایی و آرایشی توسط مادر در دوران بارداری چه اثری بر رشد مغز جنین دارد؟
– برای رشد بهتر مغز جنین از چه چیزهایی دوری کنم؟
– آیا استرس در دوران بارداری اثرات منفی بر تکامل مغز جنین دارد؟

فصل دوم: مغز نوزاد از تولد تا یک سالگی
– زمان تولد سر نوزاد نرم، شل و بزرگ است. آیا این نرمی فرایند تحول مغز او را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
– نوزاد تازه متولد شده چه کارهایی می‌تواند بکند؟
– هنگام تولد، چه بخش‌هایی از مغز نوزاد تشکیل شده است؟
– آیا تغذیه یا شیر مادر، کودک را باهوش می‌کند؟
– والدین در بدو تولد چگونه می‌توانند بر رشد مغز نوزاد خود بهترین اثر را بگذارند؟
– حضور مادر کنار نوزاد به جز زمان شیردهی چه اهمیتی برای رشد مغز او دارد؟
– آیا لمس کردن و نوازش نوزادم ارتباط برقرار کنم؟
– چگونه با نوزادم ارتباز برقرار کنم؟
– اگر به همه‌ی نیازهای نوزادم توجه داشته باشم، تنبل یا لوس می‌شود؟
– چرا وقتی هنوز نوزادم حرف نمی‌زند باید با او صحبت کنم؟
– آیا بازی برای رشد مغز کودک اهمیت دارد؟
– آیا استرس های محیطی بر تحول مغز نوزاد اثرگذار است؟
– مغز نوزاد از تولد تا سه ماهگی برای انجام چه کارهایی رشد می کند؟

تولد تا سه ماهگی
– برای تحول مغز نوزاد از تولد تا سه ماهگی چگونه با او رفتار کنم؟
– از تولد تا سه ماهگی چه بازی‌هایی برای رشد مغز نوزاد مفید است؟
– تمرین‌های بدنی تولد تا یک ماهگی
– تمرین‌های بدنی ۲ تا ۳ ماهگی

سه تا شش ماهگی
– مغز کودک از ۳ تا ۶ ماهگی برای انجام چه کارهایی رشد می‌کند؟
– برای تحول مغز کودک از ۳ تا ۶ ماهگی چگونه با او رفتار کنم؟
– از ۳ تا ۶ ماهگی چه بازی‌هایی برای رشد مغز کودک مفید است؟
– تمرین‌های بدنی ۳ تا ۶ ماهگی

شش تا نه ماهگی
– معز کودک از ۶ تا ۹ ماهگی، برای انجام چه کارهایی رشد می‌کند؟
– برای رشد بهتر مغز کودک از ۶ تا ۹ ماهگی چگونه با او رفتار کنم؟
– از ۶ تا ۹ ماهگی چه بازی‌هایی برای رشد مغز کودک مفید است؟
– تمرین‌های بدنی ۶ تا ۹ ماهگی

نه تا دوازده ماهگی
– مغز کودک از ۹ تا ۱۲ ماهگی برای انجام چه کارهایی رشد می‌کند؟
– برای رشد بهتر مغز کودک از ۹ تا ۱۲ ماهگی چگونه با او رفتار کنم؟
– از ۹ تا ۱۲ ماهگی چه بازی‌هایی برای رشد مغز کودک مفیثد است؟
– تمرین‌های بدنی ۹ تا ۱۲ ماهگی
– آیا تماشا کردن تلویزیون هوش کودک را بیشتر می‌کند؟
– برای رسیدگی بهتر به فرایند رشد مغز کودک چگونه از خود مراقبت کنم؟
– تمرین‌های برای ارتقای کنش‌های اجرایی (۶ تا ۱۲ ماهگی)
– رویدادهای مهم تحول مغز کودک از تولد تا دوازده ماهگی
– برخی چالش‌ها در کودک نوپا و راهبردهای رفتاری

فصل سوم: بیماری ها
– فلج مغزی
– جلوگیری از فلج مغزی در دوران بارداری
– جلوگیری از صدمات مغزی احتمالی پس از تولد
– اتیسم
– پیشگیری از اتیسم در دوران بارداری